Vicente Romero Redondo, sinh năm 1956, họa sĩ người Tây
Ban Nha, đây là bức tranh nổi tiếng tên là “nắng” của ông….đẹp mê hồn….
Chủ Nhật, 26 tháng 2, 2017
Đừng bao giờ quên người già
Vâng! Đúng thế. Đừng bao giờ
quên người già! Tôi cứ phải nói to lên như thế. Thậm chí còn lải nhải nói đi
nói lại. Vì sao? Vì người già đang bị bỏ quên. Mặc dù chúng ta có Hội Người cao
tuổi. Báo Người Cao tuổi, rồi còn có cả chương trình: Cây cao bóng cả nữa, để
lưu ý, cảnh báo, nhắc nhở chúng ta cần phải rất lưu tâm đến những người già. Thế
mà vẫn có những đứa con đẩy bố mẹ ra đường trong những ngày Tết.
Ông Lép Tônxtoi có một cái
chuyện ngắn rất hay. Cái truyện chỉ có vài chục chữ. Nhà có ba thế hệ. Người
ông đã già. Tay run. Ngay việc ăn, uống cũng đã vất vả. Nhiều lần ông làm vỡ
bát. Bởi thế, bố phải kiếm cho ông cái bát gỗ. Bát gỗ thì khó mà vỡ được. Thế rồi
buổi trưa, người bố trở về, thấy cậu con trai chừng 7 tuổi đang hí hoáy đục đẽo.
“Con làm gì thế?”. “Con làm bát cho bố!”. Đúng là cậu bé đang làm một món quà tặng
bố. Cậu cũng muốn bố có cái bát gỗ. Nhưng cậu không biết làm, nên cái bát cậu
dành cho bố y hệt cái máng lợn. Đúng là cái máng lợn!
Vậy đấy. Ta đối xử với ông
bà, bố mẹ thế nào thì con cháu cũng lại đối xử với ta như vậy. Bạc ác, bất nhẫn
với quá khứ, thì đừng bao giờ hy vọng có được sự tốt lành ở phía tương lai. Nhà
thơ Đaghextan nổi tiếng thế giới bảo: “Nếu anh bắn vào quá khứ bằng súng lục
thì tương lai sẽ bắn vào anh bằng đại bác”.
Người già là tương lai của
ta. Ai rồi cũng sẽ đến lúc già. Trong bài thơ “Trái đất quay”, tôi cũng viết:
Cái đến thì sẽ đến
Cái qua thì phải qua
Chẳng cần chi phấn đấu
Ta cũng thành …cụ già
Đấy là quy luật của trời đất.
Cũng như năm nào mùa xuân cũng về. Nhưng người già lại đang bị bỏ quên. Ngày tết
là rõ nhất.
Bây giờ, người ta không chỉ
ăn tết mà còn chơi tết.
Chơi tết là …đi chơi. Thay
cho việc về quê, người ta đi du lịch. Du lịch trong nước, rồi du lịch cả ở nước
ngoài. Cái Tết đang bị biến thái. Nó không còn là một niềm vui trọn vẹn. Niềm
vui của sự đoàn tụ. Hay nói đúng hơn, nó vừa vui lại vừa buồn. Vui cho lũ trẻ
mà buồn cho người già.
Vì thế, có không ít cụ già rất
sợ Tết đến. Bởi cái Tết không còn vui nữa. Nó lạnh lẽo và hiu hắt lắm. Một năm
chỉ có 365 ngày. Trong đó có đến 360 ngày bận mọn, tất tả. Con cháu đi làm ăn
xa. Chỉ có 5 ngày Tết là chúng về. Chúng về, mới hy vọng được gặp cháu con. Gặp
cháu con là đoàn tụ đại gia đình. Người già sống vì con, vì cháu.
Với người già, ngắm cháu con
ríu rít sum vầy vui lắm. Vui vì thấy được chính mình. Thấy tuổi thơ mình trong
cháu. Thấy thời trẻ mình qua con. Nhìn gương mặt con cháu, thấy thấp thoáng
hình bóng của mình và đâu phải chỉ có hình bóng của mình, còn thấy thấp thoáng
cả gương mặt của bố mẹ, của ông bà, tiên tổ xưa. Hóa ra ông bà, tổ tiên đâu có
xa. Ông bà, tổ tiên vẫn luôn hiện hữu ở trong mình, ở con cháu mình. Không cần
phải thử AND đâu, chỉ nhìn qua vóc dáng bên ngoài, ta cũng đã thấy.
Con cháu quây quần là đoàn tụ
đại gia đình. Đoàn tụ cả với tổ tiên. Không phải chỉ trong khói hương huyền áo
trên bàn thờ, mà trong vóc dáng gương mặt con cháu. Vì thế, con cháu về là mang
theo cả mùa xuân về. Đấy mới là mùa xuân đẹp nhất. Mùa xuân do con người làm
ra. Nó rực rỡ, vui tươi và ấm áp hơn rất nhiều cái mùa xuân bàng bạc, dửng dưng
đến theo quy luật tự nhiên của trời đất.
Vậy mà bây giờ, trong đời sống
hiện đại, không ít người già đã bị con cháu lãng quên. Hoặc có nhớ, thì chúng
nhớ cũng như quên. Bởi chúng chỉ ghé qua bố mẹ, ghé qua ông bà. Chúng thăm chớp
nhoáng như một cách thực thi nghĩa vụ. Rồi thay cho việc chung vui Tết với bố mẹ,
ông bà, chúng dúi cho ông bà, bố mẹ một cục tiền. Rồi chúng còn sắm cho các cụ
cả một cái “a lô”. “A lô” đủ chủng loại. Cái để bàn. Cái di động. Lúc nào nhớ
con, muốn gặp cháu con thì cứ “A lô”.
Nhưng người già đâu có thích
cái trò chơi trẻ ranh “A lố a lồ” ấy. Với người già, một đống tiền cũng chỉ là
mớ giấy lộn. Có ăn tiêu gì được nữa đâu. Điện thoại thì chả khác gì cái ống nhổ.
Trò chuyện với cháu con mà cứ phải dí mồm vào cái ống nhổ thì còn gì là lý thú.
Thêm nữa, nói chuyện với chúng mà chẳng nhìn thấy mặt mũi chúng, chỉ nghe tiếng
nói thèo thèo bên tai. Thế có khác gì nói chuyện với ma. Nghe cứ rợn cả người.
Mình chưa chết, chưa thành ma, mà đã phải sống với ma rồi. Ghê chết đi được!
Người già như ngọn đèn dầu
trước gió. Chẳng biết tắt lúc nào. Tết này còn ông bà, bố mẹ. Tết sau có khi bố
mẹ, ông bà chỉ còn là nỗi nhớ thương thôi. Lúc ấy, ta có muốn về với bố mẹ, về
với ông bà cũng không còn cơ hội nữa. Dù có đổi đến cả một núi vàng, hay vượt
qua cả vạn dặm đường bay cũng không có được một phút giây đoàn tụ với ông bà, bố
mẹ.
Hạnh phúc nhất là những ai Tết
này vẫn còn bố mẹ, ông bà.
Nói như Thiền sư Thích Nhất
Hạnh, ta có thể sà vào lòng ông bà như đứa trẻ: “Ôi! Cháu hạnh phúc quá!”, hoặc
reo lên: “Mẹ ơi! Con đã về rồi đây nè! Con thương mẹ lắm! Mẹ có biết là con rất
thương mẹ không?!”....
(Nguồn: Lấy ở bên nhà anh
Khoa Hải Dương)
Chủ Nhật, 19 tháng 2, 2017
Vào trại tù thăm Dương Tự Trọng
“Cách
đây chừng mấy số báo, tôi (Trần Đăng Khoa) có kể về cuộc gặp gỡ khá đặc biệt.
Nhân dịp về dự Lễ Khánh thành Trạm phát sóng trên đỉnh núi Tam Đảo của Đài Tiếng
nói Việt Nam, tôi quyết định ghé qua trại tù thăm Dương Tự Trọng. Đây cũng là lần
đầu tiên trong đời, tôi thăm một người tù.
Dương
Tự Trọng nguyên là đại tá, cựu Phó Giám đốc Sở Công an Thành phố Hải phòng. Đó
là một cảnh sát hình sự kiên cường, từng là khắc tinh với tội phạm.
Xuống
Hải Phòng lần nào, tôi cũng nghe người dân thành phố và các chiến sĩ công an ca
tụng anh. Họ còn coi Dương Tự Trọng như một người anh hùng chống tội phạm, dù
chưa bao giờ anh có tên trong danh sách các anh hùng.
Thế
rồi oái oăm thay, Dương Tự Trọng lại dính vào lao lý và bị phạt tù, lại ở cùng
với bọn trộm cướp, sâu mọt đã từng phải “đầu hàng” anh.
Bài
viết kể về anh đã được bạn đọc đặc biệt quan tâm. Nhiều người muốn nghe tiếp những
chuyện về anh mà trong bài viết đó, do khuôn khổ tờ báo, tôi chưa thể kể hết.
Một
cảnh sát hình sự của Hải Phòng bảo tôi: “Rất cám ơn anh đã có cái nhìn hết sức
khách quan và có tình, có lý. Tôi là bạn anh Trọng, từng nhiều lần cùng đánh án
với anh ấy. Dương Tự Trọng là một chiến sĩ rất dũng cảm.
Bọn
tội phạm sợ anh ấy lắm. Có đứa chỉ nghe có anh ấy tham gia đánh án là đã tự ra
đầu thú rồi. Cảnh sát hình sự là một nghề vất vả. Vất vả và nguy hiểm vì có thể
chết bất cứ lúc nào. Bởi kẻ tội phạm thường có vũ khí nóng. Chúng lại liều lĩnh
và manh động. Nhưng Dương Tự Trọng chưa bao giờ thất bại trong các cuộc phá
án”.
Lục
lại những trang viết của các phóng viên, các học giả theo dõi rất kỹ mấy vụ án
động trời của hai anh em Dương Chí Dũng, Dương Tự Trọng, với cái nhìn khoa học
và khách quan, ta không khỏi ngậm ngùi và nuối tiếc.
Thật
có lý khi có người cho rằng, nếu vụ án Dương Chí Dũng ở Vinalines được coi là
“đại án tham nhũng” thì vụ xét xử Dương Tự Trọng lại được xem như một “đại án
nhân tâm”. Gọi là “đại án nhân tâm”, vì vụ án này từ khi bắt đầu cho đến lúc kẻ
phạm tội đứng trước vành móng ngựa, cảm giác chung trong công chúng là sự nuối
tiếc hơn là căm giận.
Hầu
hết từ dư luận xã hội cho đến đồng nghiệp trong ngành công an đều có cảm giác
chung là xót xa và tiếc nuối cho anh.
Dương
Tự Trọng cũng vì liều mình cứu anh mà vi phạm pháp luật để rồi dẫn đến thân bại
danh liệt. Thật đáng trách nhưng cũng rất đáng thương. Nhiều lúc, tôi cứ nghĩ,
giả sử nếu đặt mình ở hoàn cảnh của Dương Tự Trọng, mình sẽ ứng xử thế nào?
Quả
là rất khó thoát khỏi vòng “tội lỗi” !
Nhìn
lại nhiều vụ án kinh tế, quả có bao chuyện đáng phải lưu tâm. Nhiều người đúng
là có tội lớn, để thất thoát hàng trăm, hàng ngàn tỷ đồng mồ hôi nước mắt của
dân, nhưng nếu bảo họ tham nhũng thì hình như cũng không thoả đáng.
Nhiều
vị khác từng dựa cọc hay đứng trước vành móng ngựa cũng thế. Tất nhiên là họ có
tội rồi. Không oan. Thậm chí tội rất lớn. Nhưng không phải tội tham nhũng. Nói
cho đúng hơn, họ chỉ làm thất thoát tài sản.
Mà
thất thoát là tất yếu. Để có công trình, họ phải chạy dự án. Có dự án rồi, họ lại
phải “chạy” tiếp để qua được tất cả các cửa thủ tục. Nói như Tổng Bí thư Nguyễn
Phú Trọng, người rất quyết tâm chống tham nhũng thì “Làm gì cũng phải có tiền
bôi trơn thì mọi việc mới xong!”.
Và
đến khi xảy ra sự cố thì chính những người khốn khổ ấy phải chịu hết mọi tội lỗi,
còn kẻ tham nhũng thật sự, nghĩa là kẻ nhận tiền, một khoản tiền rất lớn từ
chính họ thì vẫn sống nhởn nhơ, sống bình yên vô sự ngoài vòng pháp luật vì “chẳng
có gì liên quan cả”.
Chúng
ta đang chống tham nhũng theo tinh thần của Tổng Bí thư và Ban Bí thư. Làm sao
chấm dứt được dứt điểm tệ nạn này để giải thoát cho các nhà doanh nghiệp và
cũng giải thoát cho dân.
Một
đất nước mà để làm bất cứ một việc gì, từ to đến nhỏ, muốn được việc, cũng cứ
phải đút lót, cứ phải bôi trơn và coi đó như một điều hiển nhiên, một thứ luật
bất thành văn thì đấy là một thảm hoạ. Mọi đau khổ cũng từ đấy mà ra cả. Sự mất
niềm tin vào chính thể cũng phát sinh từ đấy.
Nếu
không ngăn chặn được triệt để thảm hoạ này thì ta không thể hình dung được những
hậu quả khủng khiếp của nó. Nhưng làm thế nào để chấm dứt được dứt điểm thảm hoạ
này thì đấy là công việc của các nhà lãnh đạo, các cơ quan chức năng giúp việc
lãnh đạo. Và đó cũng vấn đề lớn, ta sẽ bàn vào một dịp khác.
Còn
bây giờ, tôi muốn kể tiếp chuyện Dương Tự Trọng.
-
Anh có tin vào tâm linh không?
Dương Tự Trọng bất ngờ hỏi tôi. Tôi hơi ngạc
nhiên:
-
Tại sao ông lại hỏi thế?
-
Là vì trong đời, có những sự việc, em không thể lý giải được anh ạ. Chỉ có thể
khẳng định rằng, hình như có một thế giới vừa hiện thực, lại vừa rất huyền bí
bao phủ quanh mình, thậm chí ở chính trong mình. Đó là thế giới tâm linh
Dương
Tự Trọng bắt đầu câu chuyện bằng một giọng trầm trầm:
- Ở
trong tù, em có hai giấc mơ lạ lắm anh ạ.
-
Lạ sao?
-
Lạ vì sự ứng nghiệm. Em sợ đến vã mồ hôi mà không thể lý giải được. Giấc mơ thứ
nhất đến với em khi em vừa về trại cải tạo này. Lúc đó, em đâu đã quen với việc
cuốc đất, vác đá, hay lao động chân tay. Bởi thế mà rất mệt.
Em
vừa thỉu đi, vâng, chỉ mới vừa thỉu đi thôi chứ chưa phải đã ngủ đâu. Nói đúng
ra, em đang ở trạng thái mơ mơ màng màng kiểu nửa thức nửa ngủ. Em nói chắc chắn
như vậy vì nếu ngủ rồi thì em đã chẳng còn biết gì nữa.
Em
chợt giật mình khi phát hiện thấy có một bóng người đứng ở ngay đầu giường của
mình. Nói đầu giường cũng là nói theo thói quen thôi, chứ thực ra làm gì có giường.
Một tấm ni lông trải trên nền đất của căn lán trại. Đứng trước mặt em là một
ông già hiền lành và phúc hậu. Da đỏ au. Mái tóc bạc trắng. Chòm râu cũng trắng
như cước.
Trông
ông như một ông Tiên, lại như một vị Thiền sư. Sở dĩ giống sư vì ông mặc quần
áo nâu sồng. Nhưng nếu là nhà sư thì ông phải xuống tóc chứ. Ông không xuống
tóc mà tóc ông lại bồng lên như mây. Trông đẹp lắm.
Em
hỏi: “Cụ đi đâu mà lại lạc vào đây? Con rất tiếc là con không thể đưa cụ về nhà
được. Cũng không dẫn được cụ ra khỏi đây được…”. “Ta có lạc đường đâu mà con phải
dẫn đường cho ta. Ta tự tìm đến với con kia mà…”.
“Chẳng
hay cụ gặp con có điều gì dạy bảo ạ?”. “Không! Ta làm sao dạy bảo con được. Ta
chỉ thấy con tử tế nên muốn cứu con thôi. Rồi ta cũng lại muốn con cứu những
người tử tế khác…”
Em
bắt đầu tò mò. Chẳng lẽ ông Bụt đã từng cứu cô Tấm đây ư? Hoá ra những chuyện
hoang đường mà người đời vẫn gọi là chuyện Cổ tích lại hoàn toàn có thật như thế
này ư?
-
Người con hiện đang ủ rất nhiều bệnh. Trong đó có cả mầm mống của bệnh nan y. –
Ông cụ bảo – Nhưng con sẽ không chết ngay đâu. Tuổi thọ của con sẽ bị rút ngắn
lại. Con là người tử tế. Người tử tế bao giờ cũng rất quý hiếm.
Bởi
thế, ta muốn cứu con. Rồi con cứu tiếp những người tử tế khác”. Nói rồi, ông cụ
rút trong tấm áo nâu rộng ra mấy nhánh lá xanh xanh, thân màu tím có gai.
Đưa
cho em, cụ dặn: “Đây là một cây thuốc
quý. Rất quý mà trời phật và các đấng anh linh đã ban cho con người…”.
“Vậy con có thể tìm nó ở đâu?” – Em thật sự bàng hoàng. “Nó ở quanh con đấy.
Ở
cả trên đỉnh núi Tam Đảo nữa. Nhiều lắm. Con cứ ra đó mà hái. Và tốt nhất, con
hãy hái buổi sáng. Buổi chiều hái cũng được. Nhưng hay nhất là hái khi chưa có
ánh nắng mặt trời…”.
Ông
cụ cẩn thận chỉ cho em từng rảnh lá: “Nhớ là lá xanh nhạt. Thân tím. Lại có gai
nhé. Đừng nhầm nó với các thứ cây khác”. “Vậy cây này chữa được những bệnh gì
thưa cụ?”.
“Nhiều
lắm. Đặc biệt là tiêu độc. Bệnh tật đều do các chất độc lưu cữu qua miếng ăn,
cái uống và khí trời mà ta đưa vào cơ thể mình. Con cứ băm ra, phơi khô. Nhưng
nhớ phơi trong bóng râm. Còn tốt nhất là uống tươi.
Con
cứ lấy một nắm, cho vào ấm đun. Rồi uống như uống nước chè, nước vối thôi. Thế
mà rồi bao nhiêu chất độc ở trong gan, trong máu con sẽ tiêu hết đấy. Những mầm
mống của bệnh ung thư, bệnh tiền liệt tuyến cũng sẽ hết. Con sẽ ăn ngon, ngủ
ngon. Khí huyết thông suốt…”.
Em
bừng tỉnh. Mồ hôi vã đầm đìa. Ngay chiều ấy, em đã báo cáo quản giáo giấc mơ lạ
lùng. Rồi để kiểm nghiệm giấc mơ lạ, em bắt đầu lùng tìm ngay trong khu vực
trang trại mà mình đang lao động cái tạo.
Chiều
đó mưa. Rừng ẩm ướt lắm. Sương mù giăng suốt ngày đêm. Không khí rất lạnh.
Nhưng em vẫn vã mồ hôi, khi nhìn thấy loại cây ấy. Đúng là loại cây ông cụ đã
chỉ cho em trong giấc mơ. Lá xanh nhạt, thân tím, lại có gai nhỏ và sắc. Mà nhiều
lắm.
Cũng
trong chiều ấy, em gặp nhiều người dân, chủ yếu là đồng bào Dao. Họ đi tìm cắt
chính những loại cây em đang tìm rồi quấn thành từng bó gùi xuống phố. Em hỏi
thì họ bảo, họ cắt bán cho thương lái Trung Quốc.
Bao
nhiêu các “chú khách” cũng mua hết. Bán dễ lắm. Cứ mười ngàn một ký. Có người
quơ một ngày mà kiếm được triệu bạc. Không ít người còn tậu được cả xe máy nhờ
loại cây dây gai “khí gió thổ tả” này. Hoá ra người Trung Quốc đã biết cây thuốc
quý của ta.
Họ
khai thác đến cả năm nay rồi. Hàng chục tấn thuốc quý đã lọt vào tay thương lái
Trung Quốc. Cần phải chặn ngay.
Em
báo cáo các anh quản giáo nên thu mua. Đúng là thuốc quý rồi. Nếu không quý,
sao Trung Quốc họ lại săn tìm. Tốt nhất, mình nên trả gấp đôi. Họ trả mười ngàn
thì mình nên trả hẳn hai mươi ngàn.
Em
bảo bà con đừng bán cho thương lái Trung Quốc. Họ hay lừa mình lắm. Họ mua rễ
quế để giết cây quế. Mua móng trâu bò để tiêu diệt trâu bò. Bà con đừng tin bọn
người xấu. Tất nhiên, em nói vậy thì họ cũng biết vậy.
Biết
nhưng đã chắc gì họ tin. Làm sao mà tin được người đang bị tù tội. Chỉ có điều,
mình trả cao hơn, dù không được gấp đôi,
nhưng vẫn cao hơn nên họ không bán cho Trung Quốc nữa…
Dương
Tự Trọng cười sảng khoái, như một cảnh sát hình sự, kẻ khắc tinh với tội phạm vừa
đánh xong một vụ án kinh tế kiêm săn lùng những bí mật quốc gia…
-
Em có đề nghị các anh quản giáo gửi cây thuốc này cho một số bạn bè em, để họ
nghiên cứu xem giá trị thực của nó đến đâu. Nhiều bác sĩ là những nhà khoa học
họ đều đánh giá đây là cây thuốc quý. Rất quý. E
m
và bè bạn em trong trại uống thấy cực tốt. Mỡ máu tiêu hết. Ổn định tiểu đường.
Gan thận rất tốt. Nước tiểu trong. Ngủ cực ngon. Đúng là thần dược thật. Em sẽ
tặng anh một ít để anh dùng thử, anh sẽ thấy hiệu nghiệm ngay.
-
Thế còn giấc mơ thứ hai?
-
À, đấy lại là cuộc gặp gỡ với bố em. Ông cụ đến thăm em – Giọng Dương Tự Trọng
nghẹn lại - Lâu lắm rồi, em mới được gặp bố. Và rồi bố con lại gặp nhau gặp
trong hoàn cảnh này. Em thấy ông cụ cứ đứng nhìn em trân trân.
Em
bảo: “Bố nói gì với con đi chứ! Mẹ khoẻ không? Con thực sự có tội với bố mẹ. Những
lúc bố mẹ cần có con ở bên cạnh nhất thì con lại đang ở trong hoàn cảnh thế
này. Bố em vẫn chẳng nói gì. Chỉ nhìn em thôi. Nhìn trân trân.
Ông
đưa tay xoa đầu em như xoa đầu một đứa trẻ. Hệt như ngày nào em còn ấu thơ. Mỗi
lần ông về em lại sà vào lòng ông. Rồi ông khóc. Lần đầu tiên trong đời, em mới
được nhìn thấy bố em khóc. Nước mắt lại có máu. Máu lại nhỏ xuống cả mặt em.
Thế
là em khóc ầm lên và choàng tỉnh. Mấy đứa bạn tù ở trong cùng buồng giam cũng tỉnh
giấc theo. Lúc ấy là 4 giờ 15 phút ngày
25 tháng Giêng năm 2016. Em bảo các bạn cùng buồng giam: “Bố tôi mất rồi. Cụ vừa
mới mất cách đây ít phút thôi. Chắc chắn là cụ mất rồi. Chắc cụ tìm đến con để
vĩnh biệt con…”.
Dương
Tự Trọng ngồi lặng. Gương mặt xâm xâm một nỗi buồn thăm thẳm. Anh quay mặt vào
tường của căn phòng khách trại cải tạo. Hình như anh khóc. Tôi lặng lẽ nhìn ra
khung cửa sổ mở rộng. Một vạt đồi xanh mướt cây trái, rau khoai. Đó là thành quả
lao động của người tù đặc biệt này.
- Sau
này có người nhà vào thăm, em mới biết sự thật. Đúng là lúc ấy bố em đang hấp hối.
Bố em mất lúc 5 giờ 15 phút. Nghĩa là đúng một tiếng sau giây phút em “gặp cụ”.
Và
như thế, có thể trong lúc tử biệt sinh ly, âm dương hỗn độn, hồn đang lìa thể
xác, bố em nghĩ đến em chăng? Em ân hận lắm. Đau khổ lắm. Nhưng chẳng biết làm
thế nào. Vì chính bố em dạy em làm người tử tế. Mà người tử tế thì trước hết phải
tử tế với những người ruột thịt, người thân, rồi đến mọi người…
Ngừng
một lát, Dương Tự Trọng tiếp tục. Giọng ngột ngạt:
-
Bố mẹ em đều là cán bộ cách mạng lão thành. Cụ ông quê Thanh Miện, cùng Hải
Dương với anh đấy. Ông cụ tự hào về anh lắm. Cụ đã hai lần đến thăm nhà anh, hồi
anh còn đi học ở quê cơ. Cụ rất muốn em làm thơ.
Làm
thơ nhưng không phải để trở thành nhà thơ, mà để làm một cảnh sát hình sự. Cụ bảo:
“Một cảnh sát hình sự mà có trái tim nhân ái của một thi sĩ thì cũng sẽ khác đấy.
Cảnh sát hình sự mà không có trái tim nhân ái thì sợ lắm.
Thậm
chí là tai hoạ. Cụ muốn em đi theo con đường của ông. Làm một chiến sĩ an ninh
Cách mạng. Nghĩa là làm một cán bộ cách mạng đúng là cán bộ cách mạng. Rồi làm
tiếp những gì mà ông không kịp làm hoặc không làm được.
Em
có nhiều thơ lắm. Nhiều bài đã được các nhạc sĩ phổ nhạc. Trong đó có không ít
bài đã trở thành những ca khúc nổi tiếng. Như bài “Mẹ ơi” của nhạc sĩ Phú
Quang. Anh có thể nghe bài thơ phổ nhạc này qua giọng hát của ca sĩ Tấn Minh và
rất nhiều các ca sĩ nổi tiếng khác ở trên mạng:
Chỉ
có mẹ thôi
Này
là ốm đau...
Sai
lầm, lạc lối
Chẳng
giận con
Kiên
trì, nhẫn nại
Lo
lắng, thương yêu
Ngọt
dịu lòng
Chỉ
có mẹ thôi
Không
bỏ con dù thế nào đi nữa
Trái
tim nồng nàn vị tha vời vợi
Đau
đáu vì con, nhẫn nhục trọn đời
Chỉ
có mẹ thôi
Con
vào đời vất vả
Gần
gũi không rời
Cao
cả, sáng ngời
Chỉ
có mẹ thôi!...
Đúng
thế đấy. Anh ạ. Dù con cái có thế nào, thì mẹ cũng chẳng bao giờ bỏ con. Còn mẹ
là còn niềm tin để chúng ta tiếp tục sống. Em còn một bài thơ nữa cũng viết tặng
mẹ:
Chiều
Đông
Cánh
chim
Hun
hút trời xa
Mẹ
già...
Mắt
đỏ
Hoàng
hôn héo úa
Mẹ
ơi đừng buồn
Con
không thấy khổ...
Thanh
cao
Gió
lộng bốn trời
Giả
dụ không có mùa Xuân
Hoa
vẫn đơm bông
Giả
dụ...không còn ngày Tết...
Mẹ
vẫn chờ mong
Lòng
mẹ mênh mông
Thăm
thẳm...
Chiều
Đông
-
Nghe nói bà cụ ở trong đội nữ du kích Hoàng Ngân…
-
Cái đó thì em không rõ lắm đâu. Vì mẹ em chẳng bao giờ kể về mình. Nhưng mẹ em
đúng là nữ du kích. Cụ là Trần Thị Hương. Một chiến sĩ cách mạng kiên cường. Ấy
là nghe dân làng nói thế.
Ngày
xưa, ngoài làm du kích, mẹ em còn tham gia phụ trách thiếu nhi cứu quốc. Nhiều
đội viên được cụ đào tạo sau này đều rất thành đạt. Trong đó có bác Phạm Thế
Duyệt, uỷ viên Bộ Chính trị. Em rất ân hận vì đã làm bố mẹ em buồn. Nhưng chẳng
có cách nào khác được. Em cũng ân hận là để bạn bè em vướng vào lao lý. Họ cũng
vì em mà mắc tội.
-
Nếu không có sự cố, khéo bây giờ ông lên Tướng rồi. Việc không tố cáo ông anh
phạm tội là điều có thể hiểu được. Nhưng còn việc giúp ông ấy chạy trốn thì thật
không ổn một chút nào…
- Vâng! Đúng thế. Em biết chứ. Em biết là không
thể trốn được. Khi công an quyết bắt thì không thoát được. Em là cảnh sát hình
sự. Em biết rất rõ điều này. Chính em cũng khuyên anh em ra đầu thú. Đừng trốn
đi. Không thể thoát được đâu.
Nhưng
anh em lại cứ tin vu vơ vào một anh nào đấy. Chẳng ai cứu được nếu đã phạm tội.
Em đã khuyên anh ấy rồi. Nhưng anh ấy cứ muốn làm như vậy mà em không thể ngăn
được thì cũng đành phải chiều thôi, vì đó là anh ruột, lại đang lúc hoạn nạn.
Em
thương anh ấy lắm. Bao nhiêu năm anh em gắn bó với nhau, no đói có nhau. Biết
làm thế nào. Bỏ anh thì không đành mà cứu anh thì sẽ chết theo anh. Em biết anh
ấy sẽ bị bắt.
Không
chóng thì chầy, anh ấy sẽ bị bắt. Đấy là điều không thể khác được. Em là cảnh
sát hình sự. Em rất hiểu điều này. Anh ấy bị bắt và em cũng sẽ bị bắt. Và bây
giờ thì anh thấy đấy. Tất cả đều đúng như những gì em đã biết trước…
-
Mình tin rằng, với truyền thống gia đình cách mạng, với thành tích xuất sắc của
ông trong chiến đấu chống tội phạm và với cả những đóng góp rất lớn của ông cho
ngành công an, rồi ông cũng sẽ sớm được ân xá thôi. Mình mong thế. Nhiều người
hiểu ông và các đồng nghiệp của ông cũng đều mong thế. Nếu được ra tù thì ông sẽ
làm gì?.
-
Như em đã nói với anh rồi. Trở lại với ngành thì chắc không thể được rồi. Nếu
có được ưu ái thì em cũng đã hết tuổi. Em sẽ tìm một việc làm gì đó để kiếm sống.
Rồi em sẽ viết về những kinh nghiệm chống tội phạm, để trao truyền cho đồng đội
mình và các em ở thế hệ sau. Em chỉ còn mỗi cách đó để cống hiến nốt những gì
em có cho ngành thôi.
Dương
Tự Trọng ngồi lặng. Có lẽ chẳng có ai yêu công việc của một cảnh sát hình sự
như anh. Cũng chẳng ai yêu ngành công an như anh. Nhưng số phận thật nghiệt
ngã. Tiếc cho anh. Tiếc cho cả ngành công an nữa.
-
Em tốt nghiệp xuất sắc ở các trường đào tạo chuyên môn. Lại có bằng đào tạo luật
sư. Em sẽ làm luật sư, ở các văn phòng luật sư cá nhân. Rồi tham gia điều tra nữa.
Theo kiểu cá nhân, như những thám tử tư chẳng hạn. Nghĩa là làm một người tử tế.
Rồi bênh vực những người tử tế mà bị oan khuất. Như thế có viển vông không?
Tôi
biết nói sao với Dương Tự Trọng bây giờ? Chỉ mong anh sớm được toại nguyên, để
làm một người tử tế!”
(
Trần Đăng Khoa)
Thứ Năm, 9 tháng 2, 2017
17 lời khuyên về cuộc sống từ Thiền sư Kodo Sawaki
Kodo Sawaki (1880-1965) hay “Kodo-Kẻ không nhà”, là một
trong những vị thiền sư phái Tào Động (Nhật Bản) có ảnh hưởng nhất của thế kỷ
XX. Là trẻ mồ côi, 16 tuổi xuất gia, sau bị gọi nhập ngũ, chiến tranh kết thúc
Sawaki quay về tiếp tục tu học thiền. Kodo Sawaki lập hạnh không trụ mà đi khắp
nơi để dạy thiền.
Thiền sư Sawaki luôn nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc
hành thiền hơn là học kinh sách hay tham công án. Một số lời khuyên dạy của
Kodo Sawaki được môn sinh tập hợp thành “Gửi bạn”, xin chia sẻ đến bạn đọc suy
ngẫm.
1. Gửi người bắt đầu
biết suy gẫm về cuộc đời
Ở một số nơi tại Mãn Châu, các cỗ xe thường do các chú chó
to lớn kéo. Bác xà ích treo một miếng thịt trước mũi chó, và chú chó chạy như
điên theo miếng thịt. Nhưng dĩ nhiên là chú không bao giờ với tới. Chú chỉ được
vứt cho miếng thịt khi cỗ xe đã về tới đích. Rồi chỉ trong một cái ngốn, chú nuốt
chửng miếng thịt xuống cổ họng.
Người đi làm với đồng lương cũng y hệt như thế. Từ đầu tháng
cho đến cuối tháng, họ cũng chạy theo đồng lương treo trước mũi. Một khi đã
lãnh lương, họ cũng ngốn nó, và lại sẵn sàng chạy tiếp theo kỳ lương tới. Không
ai có thể thấy xa hơn đầu mũi của mình.
Câu hỏi là: Tại sao bạn phải khốn khổ như thế?
Nếu không cẩn thận, bạn sẽ phí hết cuộc đời mình không làm
gì ngoài việc chờ đợi những hy vọng tầm thường nhất của mình có thể thành tựu.
2. Gửi người không thể
nào dừng lo lắng người khác nghĩ về mình như thế nào
Bạn không thể nào đổi bất cứ thứ gì với người khác. Mỗi và mọi
người phải sống cuộc đời riêng của mình.
Đừng phí thời gian suy xét xem ai là người tài giỏi nhất.
Mắt không nói, “Chúng tôi thấp hơn, nhưng thấy nhiều hơn”.
Chân mày không trả lời, “Đúng, chúng tôi không thấy gì, nhưng chúng tôi ở cao
hơn”.
Mũi không thể thay mắt, và miệng không thể thay cho tai.
Mọi thứ đều có nhiệm vụ riêng của mình, mà không gì trong vũ
trụ có thể thay thế.
3. Gửi người đã hoàn
toàn mệt mỏi trong việc đấu tranh với người phối ngẫu
Vấn đề không phải ai là người đúng. Đơn giản là các bạn nhìn
sự việc theo quan niệm khác nhau. Khi bạn bắt đầu nói “Tôi”, mọi thứ theo sau đều
là ảo tưởng.
Hãy thôi cố gắng làm một người đặc biệt - hãy cứ là chính
mình. Hãy kiềm chế. Ngồi xuống!
4. Gửi người nghĩ làm
giống người khác là có lợi
Bạn luôn bám theo người khác. Nếu họ ăn khoai chiên, bạn
cũng đòi ăn khoai chiên. Nếu ai đó ăn kẹo, bạn cũng muốn ngậm kẹo. Nếu ai đó thổi
còi, bạn cũng kêu đòi: “Mẹ ơi, mua cho con cái còi”. Và điều đó không chỉ xảy
ra đối với con trẻ.
Khi mùa xuân tới, bạn quay cuồng theo mùa xuân. Khi thu đến,
bạn chạy theo mùa thu. Ai cũng chờ đợi thứ gì đó để chạy đuổi theo. Có người
còn kiếm sống được nhờ sự chạy đuổi theo đó - họ làm nghề quảng cáo.
Với từng cá nhân, chúng ta còn chịu đựng nổi, nhưng khi họ lập
thành nhóm, họ bắt đầu trở nên quái dị. Họ bị rơi vào sự ngu ngốc của nhóm, của
bầy đàn.
Khi sống trong sự ngu ngốc của nhóm, chúng ta lẫn lộn giữa sự
cuồng điên và kinh nghiệm thực sự. Nên điều quan trọng là bạn phải rõ ràng về bản
thân, và thức tỉnh khỏi cơn điên đó. Thiền có nghĩa là rời bỏ bầy đàn và tự đi
trên đôi chân của mình.
5. Gửi người mà suốt
đời chỉ biết có tiền và tiền
Hạnh phúc và bất hạnh của con người không chỉ tùy thuộc vào
tiền. Nếu con số trong tài khoản tín dụng của bạn là thước đo lường hạnh phúc,
thì sự việc sẽ đơn giản xiết bao. Tuy nhiên thực sự nó không phải như thế.
Đừng quá tiêu cực khi bạn bắt đầu nói là bạn cần tiền để sống.
Trong thế giới này, bạn có thể hoàn toàn sống tốt mà không cần đến sổ tiết kiệm.
Một số người nghĩ rằng họ quan trọng bởi vì họ có tiền. Người
khác thì cho mình quan trọng vì đã đạt được giác ngộ (satori). Nhưng cho dầu bạn
thổi phồng tấm da thịt này bao nhiêu, bạn cũng không thể biến mình thành gì cả
- ngoài việc trở thành ma.
Những gì không thuộc về bạn chiếm đầy vũ trụ. Khi nào những
suy tưởng của cá nhân bạn chấm dứt, thì Phật pháp có mặt.
6. Gửi người thích có
nhiều tiền, tình yêu, chức vị và danh vọng
Si mê có nghĩa là chỉ biết chăm lo cho bản thân mình. Còn kẻ
trí nói, “Dầu có gì xảy ra, tôi vẫn là tôi”.
Một lần tôi viếng thăm một mỏ than. Có lúc khi đang đi xuống,
tôi có cảm giác như thình lình chúng tôi lại trở lên cao. Cũng giống như thế,
khi suy nghiệm về cuộc đời mình, hình như chúng ta luôn sai lầm khi lầm tưởng rằng
những con số luôn thay đổi là tổng số.
Thua là định. Thắng là ảo tưởng.
Không thèm muốn bất cứ thứ gì là món quà lớn nhất mà bạn có
thể ban tặng cho vũ trụ.
7. Gửi người muốn thấy
kẻ thù bị điêu đứng
Chúng ta thường nghĩ không biết ở đây ai thực sự là kẻ hay
hơn. Nhưng chẳng phải là tất cả chúng ta đều tượng hình từ cùng nắm đất đó sao?
Mọi người cần ngồi chôn chặt xuống chỗ không có tốt hơn hay
xấu hơn.
Suốt đời bạn đã là kẻ điên rồ khi nghĩ rằng thực sự có “tôi”
và “người khác”. Bạn làm đủ trò để nổi bật trong đám đông, nhưng trong thực tế
thì không có “bạn” hay “người khác”.
Phật pháp có nghĩa là liền một mảnh. Vậy thì đường biên nào
chạy giữa bạn và tôi? Dần dần tất cả chúng ta đều hành xử như thể có đường biên
chia tách bạn và thù. Chúng ta đã quen quá với cách suy nghĩ đó, ta tin rằng đường
biên đó thực sự hiện hữu.
Nghèo hay giàu, quan trọng hay không quan trọng - không có
gì hiện hữu. Chúng chỉ là ánh sáng lấp lánh trên các làn sóng.
8. Gửi người đang đau
khổ vì bị lường gạt
Tất cả chúng sanh đều lầm lạc: xem là hạnh phúc cái đưa đến
bất hạnh, và than khóc vì một bất hạnh hoàn toàn không phải là bất hạnh. Tất cả
chúng ta đều biết là một đứa trẻ đang khóc có thể biến nước mắt thành tiếng cười
khi bạn cho nó cái bánh. Cái mà những kẻ phàm phu như chúng ta gọi là hạnh phúc
cũng không hơn thế bao nhiêu. Đôi lúc bạn cần tát vào mặt mình để tự hỏi một
cách nghiêm túc: Những điều bạn được hay mất có thực sự đáng được bạn reo hò
hay than khóc như thế không?
Sớm muộn gì mọi người cũng bắt đầu chỉ nghĩ cho riêng mình.
Bạn nói, “Tốt quá!”. Nhưng cái gì tốt? Nó chỉ tốt cho bản thân bạn, thế thôi.
Người có nhiều ham muốn rất dễ bị lường gạt. Ngay cả những kẻ
lừa phỉnh đại tài nhất cũng không mong được gì từ người không có lòng tham muốn.
Phật giáo có nghĩa là vô ngã, không có gì để đạt được.
9. Gửi người lận đận
trên đường công danh
Khi đã chết và bạn nhìn lại cuộc đời mình, bạn sẽ thấy những
thứ này không đáng chi.
May mắn hay rủi ro, tốt hay xấu - không phải tất cả đều như
bạn nhìn thấy. Cũng không phải giống như bạn nghĩ đâu. Bạn cần phải vượt lên
trên may mắn hay bất hạnh, tốt hay xấu.
Đau khổ không là gì hơn là cái khổ ta tự tạo ra cho bản
thân.
10. Gửi người luôn
than thở rằng mình không có thời gian
Mọi người đều than phiền là họ quá bận rộn đến không có thời
gian. Nhưng tại sao họ lại bận rộn đến thế? Chính là ảo vọng khiến họ bận rộn.
Người hành thiền luôn có thời gian. Khi bạn hành thiền, bạn có nhiều thời gian
hơn bất cứ ai ở trên thế gian này.
Nếu không cẩn thận, bạn đang làm ầm ĩ cái việc kiếm sống của
mình. Bạn luôn bận rộn, nhưng tại sao? Chỉ là để kiếm miếng ăn. Đàn gà cũng tíu
tít khi mổ thức ăn. Nhưng tại sao? Chỉ để bị người ta ăn thịt.
Người ta có thể tạo ra bao nhiêu ảo vọng trong một cuộc đời?
Khó thể tính toán. Ngày này qua ngày khác, lúc nào cũng “Tôi muốn cái này, tôi
muốn cái kia...”. Chỉ dạo một vòng trong công viên cũng đã có bao vọng tưởng hiện
ra trong đầu. Vậy đó là ý nghĩa của ‘bận rộn”, “Tôi muốn được bên em, tôi muốn
về nhà, tôi muốn gặp em...”.
Con người luôn thở không ra hơi vì chạy quá nhanh theo ảo vọng
của họ.
11. Gửi người đang
mong muốn có một cuộc sống hạnh phúc hơn
Hãy tịnh lắng và mọi thứ rồi sẽ tốt thôi. Ta chỉ cần một sự
gián đoạn ngắn. Làm Phật có nghĩa là một sự gián đoạn ngắn từ làm chúng sanh.
Làm Phật không có nghĩa là phải đi từ chúng sanh lên.
“Loài nào đứng trên mặt đất mà không đi tới cũng chẳng đi
lui?”. Kyuho trả lời, “Là con cừu đá với con cọp đá: trước sau gì chúng cũng mệt
mỏi khi phải kình chống nhau”. Con cừu đá không nhúc nhích. Con cọp đá cũng
không nhảy chồm lên vì đói. Điểm mấu chốt là đó - hãy đối mặt với sự việc vượt
lên cả suy tư.
Chúng ta được gì khi thực sự nắm bắt sự vật như chúng đang
là? Vượt trên sự suy tư. Vượt lên trên suy tư không cho phép nó tự suy tư. Dầu
bạn có nghĩ thế hay không: sự vật cũng đơn giản như chúng là.
“Tất cả mọi pháp đều trống không” có nghĩa là không có gì để
chúng ta can dự vào, vì không có gì thực sự xảy ra.
Chưa từng có gì xảy ra, bất chấp những gì như đang xảy ra -
đó là trạng thái tự nhiên. Ảo tưởng là đánh mất trạng thái tự nhiên này. Thông
thường chúng ta không nhận ra được trạng thái tự nhiên này. Chúng ta che giấu
nó với một điều gì khác, nên nó không còn tự nhiên nữa.
Phật pháp có nghĩa là trạng thái tự nhiên này. Thực hành
theo Phật có nghĩa là hoàn toàn sống trong giây phút hiện tại này - là cả cuộc
sống của ta - ngay đây và bây giờ.
12. Gửi người muốn học
Phật pháp để hoàn thiện bản thân
“Lý thuyết rỗng tuếch” là cách ta gọi những kẻ sính dùng thuật
ngữ. Kiểu đó thì không ích lợi gì. Hãy đắm cả hồn và xác vào đó!
Bạn phải hoàn toàn chết để có thể quán tưởng về Phật pháp.
Chỉ tự hành xác và chết nửa vời thì không đủ.
13. Gửi người cho rằng
Phật giáo không có nghĩa lý gì đối với họ
Khi nói về Phật, bạn đang nghĩ đến một điều gì xa vời, không
liên quan đến bạn, đó là lý do tại sao bạn chỉ chạy loanh quanh trong vòng
tròn.
Chúng sanh và Phật đều có cùng hình tướng. Tỉnh giác và si
mê cũng có cùng hình tướng. Khi ta thực hành theo Phật pháp, chúng ta là Phật.
Hay đúng hơn, chính vì ta đã là Phật nên ta có thể thực hành theo Phật pháp.
Bạn nghĩ rằng Phật giáo thì hơi khác với mọi thứ. Nhưng
không phải như thế chút nào: Phật giáo chính là mỗi và tất cả mọi thứ.
14. Gửi người không
biết việc hành thiền của mình có ích lợi gì không
Thiền có ích gì? Hoàn toàn không! Nhưng cái “chẳng ích lợi
gì” này phải thấm vào xương thịt bạn cho đến khi bạn thực sự thực hành cái “chẳng
ích lợi gì”. Chỉ đến khi đó, thì việc hành thiền của bạn mới thực sự chẳng ích
lợi gì.
Bạn nói rằng bạn muốn trở thành người tốt hơn bằng cách hành
thiền. Nhưng thiền không phải là về việc học làm thế nào để thành một con người.
Thiền là dừng lại việc làm người.
Bạn nói, “Khi thiền, tôi bị ảo tưởng!”. Điên rồ! Sự thật là
chỉ khi hành thiền bạn mới ý thức đến các ảo tưởng của mình. Khi bạn quay cuồng
với ảo tưởng của mình, bạn đâu hề để ý tới chúng. Lúc bạn hành thiền, một con
muỗi chích, bạn cũng biết ngay. Nhưng khi bạn đang quay cuồng, thì con vắt có cắn,
bạn cũng không hề hay.
Đừng càu nhàu. Đừng có trao tráo mắt nhìn khoảng không. Chỉ
ngồi!
15. Gửi người với tâm
bấn loạn đang cố hết sức để được tâm an
Tâm bạn không an vì bạn đang chạy đuổi theo lý tưởng của một
tâm hoàn toàn thanh tịnh. Đó là đi thụt lùi. Hãy theo dõi tâm trong từng giây
phút, dầu nó có loạn động đến thế nào. Ta chỉ có thể đạt được tâm an lạc rộng lớn
khi thực hành với tâm loạn động này.
Khi sân cuối cùng được chấp nhận là tâm sân, thì tâm sẽ an lạc.
16. Gửi người cho rằng
mình đạt được trạng thái tâm tốt đẹp hơn nhờ thiền định
Khi nào bạn còn cho rằng thiền là việc tốt, thì có điều gì
đó không bình thường. Hoàn toàn không có gì đặc biệt về thiền không vết nhơ.
Không cần phải hàm ân về điều đó. Đừng làm ô uế việc hành thiền của bạn bằng
cách nói là bạn đã tiến bộ, cảm thấy tốt hơn, hay trở nên tự tin hơn trong việc
hành thiền.
Chúng ta chỉ nói, “Mọi việc tốt đẹp!” khi chúng xảy ra theo
ý ta.
Lý ra chúng ta phải để dòng nước của trạng thái ban đầu của
ta như nó là. Nhưng thay vào đó, ta cứ liên tục vọc tay vào đó để xem nước lạnh
hay ấm. Đó là lý do nó bị vẩn đục.
Thiền không phải là máy đo khi nhiệt độ từ từ tăng lên:
“Thêm chút nữa…, đúng rồi! Giờ tôi đã đạt được giác ngộ!”. Thiền không bao giờ
trở thành một điều gì đó đặc biệt, dầu bạn có thực hành nó trong bao lâu. Nếu
nó trở thành đặc biệt, chắc chắn là bạn đã lơi lỏng chỗ nào rồi.
17. Gửi người kỳ vọng
một cách sống tuyệt đối
Phật pháp là gì? Đó là để mọi khía cạnh trong đời sống hàng
ngày của bạn đều nương tựa theo Phật.
Cốt lõi của tất cả mọi hành động là đi đến chỗ tận cùng. Nếu
tâm bạn vắng mặt dù chỉ một giây, bạn không khác gì cái xác chết. Thực hành là
luôn tự hỏi mình “Ngay bây giờ tôi có thể làm gì theo như Phật?”.
Đạt được đích chỉ một lần thôi chưa đủ. Điểm tối đa của năm
ngoái chẳng ích lợi gì. Bạn cần phải đạt được đích ngay bây giờ.
(Nguyên tác: Thiền sư Kodo Sawaki -Diệu Liên Lý Thu Linh
chuyển ngữ )
Thứ Năm, 2 tháng 2, 2017
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)